Informacije na ovom sajtu su informativne prirode i nisu zamena za savete vašeg lekara.

Šta treba da znate o imunom sistemu  

Imuni sistem, koji se sastoji od posebnih ćelija, proteina, tkiva i organa, brani nas od mikroorganizama svakog dana. U većini slučajeva, imuni sistem ima važan zadatak, sprečava infekcije i održava nas zdravima. Problemi sa imunim sistemom mogu dovesti do bolesti i infekcije.

O Imunom Sistemu

Imunološki sistem je odbrana tela protiv zaraznih organizama i drugih patogena. Kroz seriju koraka koji se zovu imuni odgovor, imuni sistem napada organizme i supstance koje napadaju sisteme tela i uzrokuju bolesti.
Imunološki sistem je sastavljen od mreže ćelija, tkiva i organa koji rade zajedno kako bi zaštitili telo.

Jedna od važnih ćelija uključena su bele krvne ćelije, koje se zovu i leukociti, koji se pojavljuju u dva osnovna tipa koja se dopunjuju, traže i uništavaju organizme ili supstance koje izazivaju bolesti.
Leukociti se proizvode ili čuvaju na mnogim lokacijama u telu, uključujući timus, slezinu i koštanu srž.

Zbog toga se zovu limfoidni organi. Takođe postoje grudvice limfoidnog tkiva u celom telu, prvenstveno kao limfni čvorovi, u kojima se nalaze leukociti.
Leukociti cirkulišu kroz telo između organa i čvorova preko limfnih sudova i krvnih sudova. Na taj način, imunološki sistem funkcioniše na koordinisan način da nadgleda telo od mikroba ili supstanci koje mogu izazvati probleme.

Dva osnovna tipa leukocita su:

1. Fagociti, ćelije koje vare napadače u telu

2.Limfociti, ćelije koje omogućavaju telu da pamte i prepoznaju prethodne napadače i pomogne organizmu da ih uništi

Brojne različite ćelije smatraju se fagocitima. Najčešći tip je neutrofil koji se prvenstveno bori protiv bakterija. Ako su doktori zabrinuti zbog bakterijske infekcije,  test krvi pokazuje da li pacijent ima povećan broj neutrofila izazvanih infekcijom. Druge vrste fagocita imaju svoje poslove da bi se osiguralo da telo odgovara odgovarajućoj vrsti napadača.

Dve Vrste Limfocita su B Limfociti i T Limfociti

Limfociti počinju u koštanoj srži ili ostaju tamo i sazrevaju u B ćelije, ili ostaju u timus žlezdi, gdje sazrevaju u T ćelije. B limfociti i T limfociti imaju odvojene funkcije: B limfociti su kao sistem vojne inteligencije u telu, traže svoje ciljeve i šalju odbranu da bi ih zaključali. T ćelije su kao vojnici, uništavaju napadače koje je identifikovao inteligentni sistem.

Evo kako to funkcioniše:

Kada se otkriju antigeni (strane supstance koje napadaju telo), ​​nekoliko tipova ćelija rade zajedno da ih prepoznaju i odgovore. Ove ćelije pokreću B limfocite da proizvode antitela, koja su specijalizovani proteini koji se zaključavaju na specifične antigene.

Jednom proizvedena, ova antitela ostanu u telu čoveka, tako da ako njegov imuni sistem opet dođe do tog antigena, antitela su već tu da rade svoj posao. Dakle, ako neko oboli od određene bolesti ta osoba se obično neće ponovo razboleti od iste.

Takođe, imunizacije sprečavaju određene bolesti. Imunizacija uvodi u telo antigen na način koji ne čini nekog bolesnim, ali omogućava telu da proizvodi antitela koja će onda zaštititi osobu od budućeg napada mikroba ili supstance koji proizvode tu određenu bolest.

Iako antitela mogu prepoznati antigen i zaključati se na njega, oni nisu u stanju da ga unište bez pomoći. To je posao T ćelija, koji su deo sistema koji uništava antigene koji su označeni antitelima ili ćelijama koje su zaražene ili se nekako menjaju. (Neke T ćelije se nazivaju “ćelije ubice”.) T ćelije su takođe uključene u signaliziranju drugih ćelija (poput fagocita) da urade svoj posao.

Antitela takođe mogu neutralisati toksine (otrovne ili štetne supstance) koje proizvode različiti organizmi. Na kraju, antitela mogu aktivirati grupu proteina koji se zovu komplement, koji su takođe deo imunološkog sistema i pomažu u uništavanju bakterija, virusa ili inficiranih ćelija.

Sve ove specijalizovane ćelije i delovi imunološkog sistema obezbeđuju zaštitu telu od bolesti. Ova zaštita se zove imunitet.

Imunitet

Ljudi imaju tri vrste imuniteta – urođeni, stečeni i pasivni:

Urođeni imunitet

Svi su rođeni sa urođenim (ili prirodnim) imunitetom, vrstom opšte zaštite. Mnoge bakterije koje pogađaju druge vrste nama ne nanose štetu. Na primer, virusi koji uzrokuju leukemiju kod mačaka ili groznicu kod pasa ne utiču na ljude. Urođeni imunitet deluje na oba načina, jer neki virusi koji čine ljude bolesnim – kao što je virus koji uzrokuje HIV / AIDS – ne razboljevaju mačke ili pse.

Unutrašnji imunitet takođe uključuje spoljne barijere tela, kao što su koža i mukozne membrane (poput onih koji oblažu nos, grlo i gastrointestinalni trakt), koji su prva linija odbrane bolesti od prodora u telo. Ako je taj spoljašnji odbrambeni zid „slomljen“ koža pokušava brzo da izleči tu ruševinu i posebne imune ćelije na koži napaduju bakterije.

Stečeni ili Adaptivni Imunitet

Druga vrsta zaštite je adaptivni (ili aktivni) imunitet, koji se razvija tokom celog života. Adaptivni imunitet uključuje limfocite i razvija se tako što su ljudi izloženi bolestima ili imunizovani protiv bolesti putem vakcinacije.

Pasivni Imunitet

Pasivni imunitet se “pozajmljuje” iz drugog izvora i traje kratko vreme. Na primer, antitela u majčinom majčinom mleku daju detetu privremeni imunitet bolestima  kojima je izložena majka.

Ovo može pomoći zaštiti bebe od infekcije tokom ranih godina detinjstva. Svaki imuni sistem je drugačiji. Izgleda da neki ljudi nikad ne dobijaju infekcije, dok su drugi  bolesni stalno. Kako ljudi stare, obično postaju imuni na više mikroba, jer imuni sistem vremenom dolazi u kontakt sa sve većim brojem. Zbog toga odrasli i tinejdžeri ređe imaju gripu nego deca – njihova tela su naučila da prepoznaju i odmah napadnu mnoge viruse.

Problemi imunološkog sistema

Poremećaji imunog sistema spadaju u četiri glavne kategorije:

1. Poremećaji imunodeficijencije (primarni ili stvoreni)
2. Autimuni poremećaji (u kojima imuni sistem tela napada sopstveno tkivo kao strano telo)
3. Alergijski poremećaji (u kojima imunski sistem preteruje u odgovoru na antigen)
4. Kanceri imunog sistema

Poremećaji Smanjenog Imuniteta

Imunodeficijencije se javljaju kada deo imunog sistema nedostaje ili ne radi ispravno. Neki ljudi su rođeni sa imunodeficijencijom (poznatim kao primarna imunodeficijencija), mada se simptomi poremećaja možda neće pojaviti odmah nego tek kasnije u životu.

Imunodeficijencije se takođe mogu dobiti putem infekcije ili mogu biti uzrokovane lekovima (ponekad se nazivaju sekundarne imunodeficijencije).

Imunodeficijencije mogu uticati na B limfocite, T limfocite ili fagocite. Primeri primarne imunodeficijencije koje mogu uticati na decu i tinejdžere su:

Nedostatak IgA

je najčešći poremećaj imunodeficijencije. IgA je imunoglobulin koji se prvenstveno nalazi u pljuvački i drugim telesnim tečnostima koji štite ulaz napadača u telo. Deficijencija IgA je poremećaj u kome telo ne proizvodi dovoljno IgA antitela. Ljudi sa nedostatkom IgA imaju tendenciju da imaju alergije ili češće prehlade i druge respiratorne infekcije, ali stanje obično nije teško.

Kritična kombinovana imunodeficijencija

(SCID) poznata je i kao “bolest mehurića” nakon slučaja dečaka iz Teksasa sa SCID koji je živeo u plastičnom balonu bez mikroba. SCID je ozbiljan poremećaj imunološkog sistema koji se javlja zbog nedostatka limfocita B i T, zbog čega je gotovo nemoguće boriti se protiv infekcija.

DieGeorge sindrom

( displazija timusa ), urođeni defekt u kome su deca rođena bez timusne ​​žlezde, je primer primarne bolesti T-limfocita. Timus žlezda je mesto gde T limfociti normalno sazrevaju.

Chediak-Higashi

sindrom i hronična granulomatozna bolest (CGD) oboje uključuju nemogućnost neutrofila da funkcionišu normalno kao fagociti. Akutne (ili sekundarne) imunodeficijencije se obično razvijaju nakon što neko ima bolest, iako takođe može biti rezultat neuhranjenosti, opekotina ili drugih zdravstvenih problema. Određeni lekovi takođe mogu izazvati probleme sa funkcionisanjem imunološkog sistema.

Stečene (ili sekundarne) imunodeficijencije se obično razvijaju nakon neke bolesti, iako mogu biti rezultat neuhranjenosti, opekotina ili drugih zdravstvenih problema. Određeni lekovi takođe mogu izazvati probleme sa funkcionisanjem imunološkog sistema.

Stečene ( sekundarne) imunodeficijencije uključuju: 

1) HIV infekciju ( humani virus imunodeficijencije) / AIDS (sindrom stečene imunodeficijencije) je bolest koja polako i stalno uništava imunološki sistem. To je uzrokovano HIV-om, virusom koji briše određene tipove limfocita zvanih T-pomoćne ćelije. Bez ovih T ćelija imuni sistem ne može da odbrani telo od normalno bezopasnih organizama, što može izazvati smrtonosne infekcije kod ljudi koji imaju AIDS. Novorođenčad mogu dobiti HIV infekciju od svojih majki dok su u materici, tokom procesa rođenja ili tokom dojenja. Ljudi mogu dobiti infekciju HIV-om tako što imaju nezaštićeni seksualni odnos sa zaraženom osobom ili od razmene kontaminiranih igala drogom, steroidima ili tetovažama.

2) Imunodeficijencije uzrokovane lekovima. Neki lekovi suzbijaju imuni sistem. Jedan od nedostataka hemoterapije je što da ne napada samo ćelije raka, već i druge brzo rastuće, zdrave ćelije, uključujući one koje se nalaze u koštanoj srži i drugim delovima imunog sistema. Osim toga, ljudi sa autoimunim poremećajima ili koji su imali transplantaciju organa možda će morati da uzimaju imunosupresivne lekove, što takođe može smanjiti sposobnost imunološkog sistema da se bori protiv infekcija i može izazvati sekundarnu imunodeficijenciju.

Autoimuni Poremećaji

Kod autoimunih poremećaja, imuni sistem pogrešno napada zdrave organe i tkiva kao da su bili strani napadači. Autoimune bolesti uključuju:

1) Lupus: hronično oboljenje koje se manifestuje bolom u mišićama i zglobovima i inflamacijom (abnormalni imuni odgovor može uključivati i napade na bubrege i druge organe)

2) Juvenilni idiopatski artritis: bolest u kojoj imuni sistem tela napada zglobove kolena, ruke i stopala kao da su strano tkivo.

3) Skleroderma: hronična autoimuna bolest koja može dovesti do upale i oštećenja kože, zglobova i unutrašnjih organa.

4) Ankilozni spondilitis: bolest koja uključuje upale kičme i zglobova, uzrokujući krutost i bolove.

5) Juvenilni dermatomiozitis: poremećaj obeležen upalom i oštećenjem kože i mišića

Alergijski Poremećaji

Alergijski poremećaji se javljaju kada imunološki sistem prekomerno reaguje na izloženost antigenima u okruženju. Supstance koje izazivaju takve napade nazivaju se alergeni. Imuni odgovor može izazvati simptome kao što su otok, vodene oči i kijanje, pa čak i reakciju po život opasnu – anafilaksu. Lekovi koji se zovu antihistaminici mogu osloboditi od većine simptoma.

Alergijski poremećaji uključuju:

Astma –respiratorni poremećaj koji može izazvati probleme sa disanjem, često uključuje alergijski odgovor pluća. Ako su pluća preopterecna određenim alergenima (poput polena, plesni, prljavštine ili prašine), disajne kanali mogu postati suženi i otečeni, što otežava disanje.

Ekcem – bolni osip poznat i kao atopijski dermatitis. Iako nije nužno uzrokovana alergijskom reakcijom, ekcem se najčešće dešava kod dece i tinejdžera koji imaju alergije, polensku groznicu ili astmu ili koji imaju porodičnu istoriju ovih stanja.

Alergije nekoliko tipova mogu uticati na decu i tinejdžere. Alergije na životnu sredinu (na pr. prašinu), sezonske alergije (kao što je polenska groznica), alergije na lekove (reakcija na određene lekove ili droge), alergije na hranu (kao na orahe i alergije na toksine ) su uobičajena stanja koja se nazivaju alergijama.

Kanceri imunološkog sistema

Kanrcinom se dešava kada ćelije rastu bez kontrole. Ovo može uključiti ćelije imunog sistema. Leukemija, koja podrazumeva abnormalan porast leukocita, najčešći je dečiji kancer. Limfom uključuje limfoidna tkiva i takođe je jedan od najčešćih karcinoma u detinjstvu. Sa postojećim tretmanima, većina slučajeva oba tipa raka kod dece i tinejdžera su izlečiva. Iako poremećaji imunog sistema obično ne mogu biti sprečeni, možete pomoći sebi tako što ćete ojačati svoj imuni sistem.

Informacije i izjave na sajtu, nisu procenjene od strane FDA i nisu namenjene za dijagnostikovanje, lečenje ili prevenciju bilo koje bolesti. Informacije na ovom sajtu su informativne prirode i nisu zamena za savete vašeg lekara.